مسجد و وحدت در چشم انداز معماری فضای زندگی

«زمانی از معماری اهل ایران در منظره تاریخی آن خاطر میشود. همگی چیز آغاز مسجد قبا مشهد در یک‌سری انگاره کلی مثل «تواضع» ، « تزئین » ، « مقیاس » ، « هندسه » و « وحدت » و .... متعین و بعد بی پیشگفتار در باب با آیین و جهان به سنجش در می‌آید. درقیاس و تطبیق با معماری متکلف غرب ،‌ که اکثر اوقات سرگرم نسبت های تألیفی و سامانه های ژئومتریک بوده میباشد.این اعتنا بسیار به درنگ ماورایی و این تغییر‌و تحول خوانش ماهیت خاکی معماری به ساحتی افلاکی و آسمانی،تاآنجا پیش می رود که گاه بطور کلی از مسأله اصلی ساختمان بدور می‌ماند و کمتر آدرس مسجد قبا مشهد از قواعد و مقررات اقلیمی و فرهنگی و محیطی و ماهر حرفی به در بین می‌آید.دراینکه بخش اعظمی از مبادی و مفاهیم معاش ما ایرانیها،‌دستکم در گستره تاریخی آن،تبیین ارتباط اخلاق و رفتار وخالق بوده و گرداین دایره می گشته،تردیدی وجود ندارد.»

۱۰) مسجد و وحدت در رنگ و نمای ظاهری :

در همگی مساجد مو جود در عالم اسلام،دیده میشود که همه آنان در بکارگیری رنگهای متنوع از چارچوب وحدت سیرتکامل ای تاسی می نمایند به کار گیری از رنگهای سبز ، فیروزه ای و آبی‌رنگ، بسیارمعمول و محصل است.«از ویژگیهای فردوس که در مساجد اسلامی نیز جلوه نمایی می نماید ، رنگ و فروغ و روشنایی تعریف گردیده رزرو مسجد قبا مشهد آن در روایات میباشد. میگویند:

ـ در فردوس طلوع و غروب وجود ندارد.گویی مدام ساعت‌ها اولیه صبح میباشد رنگ آب لاجوردی و آبی رنگ فیروزه ای از عمده ترین رنگهای مسئله ای دیوارها ، کاشی ها ، محراب و گنبد و صحن و شبستان و .... مساجد میباشد.این رنگ آبی‌رنگ ، رنگ منحصر سا‌عتها صبح زود میباشد ؛ طیفی از رنگهای آبی‌رنگ و سبز در حدود هم تداعی گر افق ، بیکرانگی و بی غایت ، توان و حجم میباشد و سبز ، رنگ پرورش و صلح و وقار و برکت.از سایر ویژگیهای معماری مساجد حضور و تجلی دو مؤلفه تکرار و تداوم میباشد ؛ تکرار و تداومی که به طور کاملً بر مبانی زیباشناسی سازه گذاشته گردیده شماره تلفن مسجد قبا مشهد و تداعی گر عنصر جاودانگی در فردوس میباشد.تکراری که تماماً بر تازگی و تنوع تأکید می نماید ، خیر خستگی و ملال خیال و خاطر ، از تکرار اجزای مقرنس ها گرفته،تا تکرار گلبرگها و خطوط و نقوش اسلیمی و حتی تکرار موادسازنده و فضاهای معماری کلی مساجد.»