درباره مسجد چه آداب و احکامی باید رعایت شود؟

مسجد، در نگاه اسلام، دارنده منزلت ویژه‌ای بوده و حتی‌در حدیث قدسی، معبود مساجد را مسجد قبا مشهد منزل‌های خویش در روی زمین معرفی می‌نماید؛[1] لذا در کتاب‌های فقاهتی، بر رفت و آمد زیاد به مسجد جهت اعمال عبادت پیشنهاد گردیده و برای آن، آداب و احکامی اورده شده میباشد، که در زیر به ذکر آن‌ها میپردازیم.
الف. کارهایی که اعمال آن ها درباره مسجد، روا وجود ندارد:
1. نجس کردن مسجد، پس در صورتی نجس گردد، می بایست بلافاصلهً پاک سازی خواهد شد.[2]
2 بردن عین نجاست (مثل خون) و یا این که چیزی که نجس آدرس مسجد قبا مشهد گردیده به مسجد، در صورتی موجب بى‌احترامى به مسجد باشد.
3. زینت کردن مسجد با طلا جواهرات (بنابر احتیاط واجب)،[3] البته تزیین مسجد به بقیه چیزها مشتمل بر این حکم وجود ندارد.[4]
4. نقّاشى کردن مسجد به موجودات داراى روح (بنابر احتیاط واجب)،[5] اما نصب عکس، دربرگیرنده آن نمی شود.[6]
5. جاری ساختن کاری که موجب فساد رزرو مسجد قبا مشهد و وارد کردن زیان به مسجد خواهد شد، مگر به دلیل تعمیر آن.
6. برگزاری مراسم یا این که ایفا کاری که بازدارنده برپایی نماز باشد.
7. بردن خاک و ریگ از مسجد به جایى دیگر، مگر خاک‌هاى زیادى، مانند خاکروبه.
8. خارج بردن وسائلی که منحصربه‌فرد مسجد وقف گردیده است.[7]
9. توقف جنب و حائض در مسجد.[8]
10. دادوستد مسجد و اسباب و اثاث شماره تلفن مسجد قبا مشهد و متعلقات مسجد، هر چندین وخیم گردیده باشد. پس در حالتی‌که اسباب و اثاث مسجد به درد آن مسجد نخورد، بایستی از آن‌ها در مسجدی دیگر بهره مند شد، و در صورتی به درد مساجد دیگر هم نخورد، مى‌توانند آن‌را بفروشند و پول آن‌را، صرف تعمیر و کارها مسجد کنند. [9]
ب. کارهایی که اجرا آن ها درباره مسجد، مستحب میباشد:
1. زودتر به مسجد رفتن و دیرتر خارج وارد شدن.
2. لامپ مسجد را پر‌نور کردن.
3. نظافت کردن مسجد.
4. هنگام داخل شدن، آغاز پاى راست را درون مسجد گذاشتن که نشانۀ احترام به مسجد میباشد.
5. هنگام خارج داخل شدن از مسجد ویّل پاى چپ را خارج گذاشتن.
6. قرائت دو رکعت نماز مستحبّى تحت عنوان تحیت مسجد.[10]
7. خوشبو کردن خویش هنگام رفتن به مسجد.[11]
8. پوشیدن شایسته ترین خرقه‌هاى خویش براى رفتن به مسجد.[12]
ج. کارهایی که ایفا آن‌ها درباره مسجد، مکروه میباشد:
1. عبور از مسجد فقطً تحت عنوان محلّ عبور.
2. پرت کردن آب دهن و بینى در مسجد.
3. رفتن به مسجد براى کسى که سیر یا این که پیاز خورده و بوى دهانش عموم را آزار مى‌دهد.
4. خوابیدن در مسجد، مگر در هم اکنون ناچارى.
5. قرائت شعرى که از مقولۀ اندرز و مانند آن نباشد.
6. جاری ساختن داد و ستد در مسجد.
7. صحبت اعلام کردن از کارها مادی.
8. اشتغال به صنعت در مسجد.
9. بلند کردن صدا، مگر براى اذان.
10. جستجوى گمشده و اعلام آن در مسجد.
11. نقّاشى موجودات سوای روح؛ مانند گل و درخت.